Diz eklemindeki C şeklindeki kıkırdak dokunun zarar görmesidir. Menisküs yırtılması genellikle ani dönme hareketleri veya diz üzerine yüklenme sonucu oluşur. Yırtık menisküs ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına neden olabilir. Sporcularda sık görülse de, yaşa bağlı dejenerasyonla da oluşabilir. Tanı için fizik muayene ve MR görüntülemesi kullanılır. Tedavi dinlenme, fizik tedavi veya cerrahi müdahale içerebilir.
Menisküs Yırtılması Belirtileri Nelerdir?
Özellikle dizin dönmesi veya ani bir hareket sonrası ortaya çıkan keskin ve şiddetli ağrı hissedilir. Diz hareket ettikçe ağrı artabilir. Yaralanmadan birkaç saat sonra dizde şişlik ve sertlik meydana gelebilir. Bazen şişlik hemen değil, ertesi gün ortaya çıkar. Diz bükülürken veya açılırken zorluk çekilebilir. Dizde tam bükülme veya düzelme gerçekleşmeyebilir. Menisküs yırtılması parçalanarak eklem içinde sıkıştığında dizin kilitlendiği hissedilebilir. Bu durumda dizi hareket ettirmekte güçlük yaşanır.
Diz hareketleri sırasında bir şeyin takıldığı veya çıtırdadığı hissi oluşabilir. Diz üzerine ağırlık verildiğinde stabilite kaybı veya dizin aniden boşalması durumu görülebilir. Diz çevresine dokunulduğunda hassasiyet ve rahatsızlık hissedilebilir. Bu belirtiler fark edildiğinde bir ortopedi uzmanına başvurmak gerekir. Ayrıca gerekli görüntüleme teknikleriyle tanı koymak önemlidir. Tedavi edilmeyen menisküs yırtılması, diz kıkırdağında hasara ve uzun vadeli eklem sorunlarına yol açabilir.
Menisküs Yırtılması Neden Olur?
Spor sırasında ani dönme, durma veya yön değiştirme gibi hareketler neden olabilir. Özellikle futbol, basketbol, kayak ve tenis gibi sporlarda bu tür riskler fazladır. Kazalar veya çarpmalar sonucunda dize doğrudan bir darbe almak yol açabilir. Özellikle trafik kazaları veya düşmelerde bu tür yaralanmalar sık görülür. Yaş ilerledikçe menisküs dokusu elastikiyetini kaybeder ve yıpranır. Bu durum, daha basit hareketler sonucunda bile menisküs yırtılması yaşanmasına yol açabilir.
Orta yaş ve üzerindeki kişilerde dejeneratif yırtılmalar daha yaygındır. Ağır yük kaldırmak veya sürekli çömelip kalkma gibi tekrarlayan hareketler menisküsü aşındırarak yırtılmaya sebep olabilir. Diz ekleminin doğuştan veya sonradan oluşan yapısal bozuklukları, menisküsün düzgün çalışmasını engelleyebilir. Yırtılmaya yatkınlık oluşturabilir. Aşırı kilo, diz eklemine binen yükü artırır ve menisküs üzerinde baskı oluşturarak yırtılma riskini artırır. Romatoid artrit gibi eklem hastalıkları menisküs dokusunu zayıflatarak sebep olur.
Menisküs Yırtılması Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Dinlenme, diz eklemine binen yükü azaltarak iyileşmeyi destekler. Ağrı ve şişliği azaltmak için günde birkaç kez 15-20 dakika buz uygulaması yapılır. Diz çevresine elastik bandaj sarılarak şişliğin kontrol altına alınması sağlanır. Diz seviyesinin kalp hizasında veya üzerinde tutulması şişliği azaltmaya yardımcı olur. Güçlendirme ve esneme egzersizleriyle kasların desteklenmesi hedeflenir. Ağrı kesici ve antienflamatuar ilaçlar, ağrı ve iltihabı azaltmak için kullanılır.
Kortikosteroid enjeksiyonu, şiddetli ağrı ve iltihaplanmayı azaltmak için uygulanır. Hyaluronik asit enjeksiyonu, eklem sıvısını artırarak sürtünmeyi azaltır ve ağrıyı hafifletir. Artroskopik menisküs onarımı, yırtığın dikilerek onarıldığı bir yöntemdir. Özellikle genç ve aktif hastalarda tercih edilir. Menisküs parsiyel rezeksiyonu ile yırtık menisküs dokusunun bir kısmı çıkarılır. Yırtığın onarılamayacak durumda olduğu vakalarda uygulanır. Cerrahi sonrası fizik tedavi ile dizin stabilitesinin yeniden sağlanması amaçlanır. Egzersizler, dizin esnekliğini artırarak tekrar menisküs yırtılması oluşma riskini azaltır. Hafif yırtıklar genellikle konservatif tedavi ile iyileşir. Büyük yırtıklar veya iyileşmeyen durumlar için cerrahi müdahale gerekebilir.
